«اسوه»؛ الگوی جالب روستا برای زندگی
گروه میهن/ محمدرضا غلامی - طرح «روستای اسوه» الگوی روستای برخورداری است که شهرنشینان می‌توانند برای تمدد اعصاب و آرامش و درمان روحی و جسمی خود آن را هدف سفر خود قراردهند.
فعالیت 12 ساله در بخش روستایی، بخشی از فعالیتی است که محمدرضا عباس زاده کارشناس ارشد مهندس آبیاری و زهکشی از دانشگاه تهران و کارشناسان فنی سعی کرده اند سهمی برای خود درارتقای جایگاه تولید و توسعه روستایی کشور بدست آورند.
این مسؤول طرح واجرای «روستای اسوه» در دفتر امور روستایی ومسوول توسعه روستایی برای تهیه اسناد توسعه و آمایش روستاها، کارش تمرکز وگسترش طرح روستای اسوه دراستان بوده است.
روستای اسوه
درابتدای سخن، عباس زاده درباره «روستای اسوه» می‌گوید: اصلاح بنیادی جامعه روستایی به الگویی نیاز داشته که طرح آن از اوایل سال89 توسط محمود صلاحی، استاندار سابق خراسان رضوی به نحو جدی پیگیری شده و به شکل ویژه از اسفند 90 تاکنون تداوم یافته است و از جمله اهداف این طرح ایجاد روستاهای نمونه در نقاط مختلف استان خراسان رضوی، شهرستان و بخش بود که توسط خود اهالی، کارهای آبادسازی آن انجام شده باشد و به عنوان الگویی برای روستاهای همجوار معرفی کنیم تا بدین شکل انگیزه لازم را برای مشارکت مردمی درنوسازی روستای خودشان به وجود آوریم.
ارتقای حوزه اجتماعی
وی نخستین و مهمترین حوزه را، حوزه اجتماعی می‌داند که به چگونگی شکل گیری حضور مردم و استفاده از توانمندی‌های آنان توجه داشته و مهم ترین هدف آن توسعه منابع انسانی به عنوان سرمایه‌های اجتماعی است که به توسعه همه جانبه روستاها منجر خواهد شد.
عباس زاده می‌گوید: درسال 90 پیشنهاد نامگذاری «روز روستا» توسط روستاییان مطرح شد تا روستازادگان خارج از روستا ومردم مقیم، شورایی تشکیل دهند که به توسعه روستا بپردازند. حالا این پیشنهاد به الگویی برای روستای «اسوه» تبدیل شده است.
منابع تأمین بودجه و اشتغال
برای اجرای طرح روستای «اسوه» به گفته عباس زاده دولت هیچ بودجه‌ای تخصیص نداده است وبودجه تمام برنامه‌ها همانند فرآیند خودیاری وکمکهای مردمی در مراسم ملی ومناسبتهای مذهبی تهیه می‌شود که نمونه‌های خوب وموفق آن در روستاهای ازغند، فروتقه، مزار در بجستان و روستای بقچه بوده است.
عباس زاده می‌گوید: درگام اول برای جلوگیری از مسایل اجتماعی ازفرمانداران خواسته شد از هربخش یک روستا معرفی کنند که حدود 72 روستا شناسایی شد. از طرف «باشگاه کشاورزان جوان» نیز50 روستا معرفی شد که کانونی عنوان «کانون روستازادگان سرزمین آفتاب» را در روستاها با شناختی خوب و فعالیت مثبتی دارد. درگام دوم اسناد طرح آماده شد که درحال اجراست.
به عنوان یک برنامه مدون، سند آمایش اقتصادی دروازه‌ای است که باید از آن وارد توسعه شد. این سند با متحول کردن اقتصاد روستاها، مسایل اجتماعی وفرهنگی آن را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
مسؤول طرح روستای «اسوه» در ادامه می‌گوید: درمرحله اول، فرصتها، توانمندی‌ها و تهدیدها شناسایی می‌شوند وبه دنبال آن «شورای هماهنگی وپیشرفت»، روستازادگان صاحبان ایده، سرمایه و دانش را شناسایی کرده وفهرستی از طرحها، کسب وکار و مزیتهای هرروستا را به آنها می‌دهد پس از روشن شدن مسیرها و میزان سرمایه گذاری و اعلام آمادگی عوامل اجرایی، اسامی مجریان و طرحهای مربوط به بخشداری‌ها و فرمانداری‌ها ابلاغ می‌شود تا حمایت مستقیم شوند.
درنتیجه اولاً، زمان اجرای طرحها کاهش یافته، دوم اینکه اشتغال مبتنی بر اجرای سند روستا، هدفدار شده است. درست به همان شکلی که سند اولیه روستای مزار بجستان درسال 90 تهیه شد و با کمکها و تسهیلات و راهنمایی‌ها تا امروز فعال است و برآیند آن پایبند شدن جوانان روستایی و حتی مهاجرت معکوس کسانی است که درشهرهای بزرگ شغلهای پایینی داشته و حالا با جذب درکارگاه‌های روستایی سامان یافته اند.
صنایع تبدیلی وفرآوری محصولات کشاورزی
وی محور اصلی توسعه اقتصادی «روستای اسوه» را توسعه صنایع جوار مزرعه، قلمداد می‌کند. صنعتی که با کشاورزی و دامپروری ارتباط مستقیم دارد.
او می‌گوید: در قانون برنامه پنجم توسعه برتوسعه صنایع و مشاغل جوار مزرعه تأکید شده است ودرروستای اسوه نیز اولویت با معرفی مشاغل، مهارتها و مواد اولیه موجود هرروستاست. براساس این روند تولید کود ارگانیک یکی از شغلهایی بود که با موفقیت رو به رو شد. تولید ورمی کمپوست در روستاها چند نتیجه خوب داشت.
از طرحهای دیگری که دراجرا موفق شدند می‌توان به توسعه پرورش مرغ بومی، توسعه پرورش طیوری مانند بلدرچین، بوقلمون، شترمرغ... اشاره کرد.
حفظ معماری روستا
عباس زاده در باره طرح مقاوم سازی مسکن روستایی می‌گوید: براساس برنامه پنجم توسعه در «روستای اسوه» به عنوان شاخص طرح با استفاده از سازه‌های جدید، معماری سنتی وقدیمی اجرا شده است. بطورمثال در معماری روستای کویری ریاب گناباد، بادگیر و دیوارکاهگی و نماهای سنتی با سازه‌های جدید به کار رفته است. در روستای لایین نو در شمال خراسان نیز بافت سنتی روستا احیا شده است.
احیای زیست بوم روستایی
نخستین شاخص در «روستای اسوه» احیای زیست بوم روستایی است. عباس زاده می‌گوید: در کمیسیونی که در بنیاد مسکن و استانداری تشکیل شد روستاییان موظف شدند درصدی از فضای روستا و محیط مسکونی را به فضای سبز اختصاص دهند ودهیار روستا نیز باید مراقب باشد زیست بوم روستا متناسب با رشد مسکن افزایش پیدا کند که خوشبختانه به دلیل فراوانی زمین در روستاها در این زمینه مشکلی نداشته ایم.
ارتقای فرهنگ دینی
با توجه به اینکه تهاجم فرهنگی به شکلی نوظهور فعالیت می‌کند، مسوول طرح «روستای اسوه» به تحول و توسعه فرهنگی در روستا اشاره کرده و می‌گوید: «مسجد محوری» درحوزه معماری، طرح هادی و مسکن قرار داده شده است و قرارشد روستا در اطراف مسجد توسعه پیدا کرده وآباد شود. دراین طرح دراطراف مساجد روستایی، مدارس، مراکز فرهنگی، تفریحی و رفاهی، کتابخانه، بوستان، مراکزبازی وسرگرمی برای کودکان و مراکز ورزشی ایجاد می‌شود تا صفوف نمازگزاران مرکب از همه افراد اجتماعی باشد. در این راستا حتی برای سکونت روحانی در روستا طرح تأسیس« خانه عالم» در روستاهای بزرگ و در جنب مسجد را اجرا می‌کنیم.
احیای نظام عشیره ای
عباس زاده، نظام عشیره‌ای را که فردی به عنوان «ریش سفید» محورمسایل قرار می‌گیرد و تمام اجزای خانواده به این فرد اقتدا می‌کنند باعث حل بسیاری از مسایل اجتماعی می‌داند و می‌گوید: با احیای خانواده پایدار، مسأله اعتیاد که یک بیماری روانی است درخانواده حل می‌شود پیش ازآنکه پای نیروهای انتظامی، دادگاه‌ها وشوراهای حل اختلاف به این مسأله بازشود.
منبع : وبلاگ توسعه پایدار روستایی به نقل از پایگاه خبری - تحلیلی قدس آنلاین
کلمات کلیدی :
» نظر