پایگاه اطلاع رسانی باشگاه کشاورزان جوان روستای سنو

با شروع فصل برداشت محصول از مزارع زعفران جنبه های متفاوتی از کشاورزی و طبیعت را مشاهده می کنیم و با نگاهی با آسمان طروات از بین رفته بهار و آلودگی هوا را مشاهده می کنیم.

 آتش زدن زمینهای زعفران ، سودمند یا مضر ؟؟؟؟

 آتش زدن بقایای محصولات کشاورزی مبحث چندین ساله و گسترده ای دارد. این آتش سوزی ها علاوه بر اینکه چهره ی نازیبایی از طبیعت نشان می دهند باعث مشکلات زیست محیطی زیادی برای مردم و اکوسیستم منطقه و خسارات اقتصادی نیز می شود و گاهی آتش به مزارع همسایه سرایت کرده و با سوزاندن علفهای هرز حداقل باعث خسارات مالی و روحی جبران ناپذیری می شود.

 کشاورزان برای از بین بردن این باقی مانده ها چند روش دارند ، که البته به آنها معایبی وارد است : بقایای بجا مانده محصولات یا توسط کشاورزان از زمین خارج می شوند ( زمان بر بوده و باز هم بقایایی برای سوزاندن باقی می ماند) یا مورد چرای دام ها قرار می گیرند ( به گفته ی برخی کشاورزان باعث علفی تر شدن زمین در سال بعد می شود ) و یا سوزانده می شوند (معایب متعددی که در ادامه آورده شده ) و در این میان روش سوم چون کم هزینه ترین ، سریعترین و ساده ترین روش می باشد معمول ترین آنها در چندین سال گذشته شده است.

برخی از معایب سوزاندن بقایای محصولات کشاورزی :

 1- از بین رفتن میکرو ارگانیسم های خاک :

با توجه به اینکه مزرعه یک اکوسیستم طبیعی می باشد و وجود موجودات زنده ذره بینی مانند قارچها و کرم ها و غیره که باعث تولید مواد مغذی برای خاک کشاورزی می شوند یکی از مشکلات جدی آتش زدن بقایای محصولات نابودی این میکرو اورگانیسم ها شده که باعث کاهش مواد مغذی خاک می شود.

2- بالا رفتن گاز و اثر گلخانه ای :

 افزایش میزان گرمایش سطح کره زمین و افزایش میزان دی اکسید کربن یکی از مشکلات اساسی بشر می باشد و این آتش سوزی ها می تواند از عوامل اصلی این گرمایش ها و تغییر وضعیت آب و هوایی منطقه باشد.

 3- از بین رفتن گونه های گیاهی ارزشمند و کهنسال :

 با روشن شدن آتش در هوای گرم و خشک این زمان سال همه چیز در مسیر خواهد سوخت. مانند گیاهان و علف های هرز و گونه های نادر گیاهی و درختان حاشیه مزارع و …

 4- از بین رفتن تنوع های زیستی :

 گونه های حیوانی موجود در مزارع و جویبارهای خشک کنار مزارع چگونه می توانند از این شعله ها در امان بمانند؟

 5- آلودگی هوا و افزایش گرد و غبار و بیماری های تنفسی و تصادفات :

دود ناشی از سوزاندن مزارع حاشیه ی جاده ها باعث مشکلاتی شامل کاهش شدید دید رانندگان شده و تصادفات مرگباری را سبب می شود و همچنین بالا رفتن بیماری های تنفسی در اطراف کشتزارهای که در آتش می سوزند از دیگر پیامد های این روش می باشد.

 6- سخت تر شدن خاک در اثر گرما و ایجاد سله که مانع از جوانه زدن بذرها و استقرار بوته ها و گسترش ریشه می شود

7- خاک در معرض فرسایش آب و هوا قرار می گیرد و با از بین رفتن لایه های خاک زنده ، زمین قدرت حاصلخیزی و تولید محصول را از دست می دهد

8- با کاهش مواد عالی ، گیاهان زراعی تحمل خود را در برابر آفات ، بیماریها ، خشکی ، گرما و سرما از دست می دهند طبق تحقیقات انجام شده روی خاک دو مزرعه پس از ده سال مزرعه ای که کاه و کلش آن سوزانده میشد در آزمایشات نشان داد که خاک با از بین رفتن مواد عالی آن حاصلخیزی خود را از دست داده و شدیدا در معرض تخریب و انحطاط است و مخلوط شدن باقی مانده محصولات کشاورزی مانند سفال گندم و جو با خاک و پوسیدن آنها در خاک موجب افزایش عناصر غذایی و مواد آلی خاک و کاهش مصرف کودهای شیمیایی می شود و همچنین باعث تحمل بیشتر گیاهان نسبت به خشکی ، گرما و سرما و … می شود و وجود کاه و کلش در زمین موجب بالا رفتن راندمان مصرف آب و جذب و نگه داری بیشتر آب ولی نهایتا کاهش دفعات آبیاری می شود و مزایای فراوان دیگری را به همراه دارد .

از سوی دیگر با توجه به باقی ماندن بقایای محصولات بصورت گسترده در مزارع انگیزه ها و اهداف مختلفی برای آتش زدن آن توسط کشاورزان نیز وجود دارد که به مهمترین آنها اشاره می کنیم :

 1- سریع و ارزان است (البته گاهی با آتش گرفتن مزارع همسایه خیلی گران تمام می شود )

 2- سهولت آماده سازی برای کشت بعدی ( اهمیت کشت زودتر محصول دوم و زمان کم کشاورزان) 3

- از بین بردن علف های هرز مزارع تا در سالهای بعد هزینه مبارزه با علف های هرز کاهش یابد 

کلمات کلیدی :